خداوندا! حالا که ماه ضیافت به نیمه رسیده به من یاد بده درباره خاشعان ، خاشع باشم و سینه ام را بگشا تا به سمت تو برگردم وقتی امانم می دهی همچون دلداگانت که تویی امان دهنده که من تیر دلداده ی تو گشتم و تو نیز هم ؟!

گوش می سپاریم به دعای روز پانزدهم ماه رمضان

روز پانزدهم

اَللّـهُمَّ ارْزُقْنى فیهِ طاعَةَ الْخاشِعینَ وَاشْرَحْ فیهِ صَدْرى بِاِنابَةِ الْمُخْبِتینَ بِاَمانِکَ یا اَمانَ الْخآئِفینَ

خدایا فرمانبردارى فروتنان را در این ماه روزى من گردان و بگشا سینه ام را براى بازگشتن بسویت همانند بازگشتن خاشعان به امان بخشیت اى امان بخش ترسناکان

● اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ طاعَةَ الخاشِعین

در فراز ابتدایی این دعا «اللهم ارزقنی فیه طاعه الخاشعین» یعنی «خدایا در این روز اطاعت بندگان خاشع و خاضع خود را نصیب من گردان» آمده است. برای آن‏که بدانیم خاشعین چه کسانی هستند، بهتر است اول درمورد متکبرین صحبت به میان آوریم؛ چرا که خضوع و خشوع به‏طور کامل با تکبر و غرور تضاد دارد به‏طوری‏که هرآنچه در صفات متکبرین وجود دارد، ضد آن در خاشعین موجود است.

برای روشن شدن این موضوع اشاره می‏کنیم به قسمتی از سخنان گهربار حضرت علی (ع) که درمورد متکبران این‏گونه فرمودند: «آگاه باشید! زنهار! زنهار! از پیروی و فرمانبری سران و بزرگانتان، آنان که به اصل و نسب خود می‏نازند و خود را بالاتر از آنچه هستند می‏پندارند و کارهای نادرست را به خدا نسبت می‏دهند و نعمت‏های گسترده خدا را انکار می‏کنند تا با خواسته‏های پروردگار مبارزه کنند و نعمت‏های او را نادیده انگارند، آنان شالوده تعصب جاهلی و ستون‏های فتنه و شمشیرهای تفاخر جاهلیت هستند.»

امام علی (ع) هم‏چنین در قسمتی دیگر نیز فرمودند: «کبر و خودپسندی چیزی است که قلب‏های متکبران را همانند کرده، تا قرن‏ها به تضاد و خونریزی گذراندند و سینه‏ها از کینه‏ها تنگی گرفت.»

با توجه به این تذکرات مقدس از زبان امیر مؤمنان، درمی‏یابیم که خضوع و خشوع همانند ظرفی است که انسان به‏وسیله آن به جمع‏آوری رضا و خشنودی خداوند می‏پردازد و تکبر چون ظرفی است توخالی که هیچ چیزی در آن جز غرور و تکبر جای نمی‏گیرد و این خضوع و خشوع است که انسان را به خدای خویش نزدیک می‏سازد زیرا که هرچه انسان نزد پروردگار عالمیان، خود را ذلیل و خوار نشان دهد، ارزشش در پیشگاه او بیش‏تر می‏شود.

چنان‏چه حضرت علی (ع) فرمودند: «تاج تواضع و فروتنی را بر سر نهید و تکبر و خودپسندی را زیر پا بگذارید… و تواضع و فروتنی را سنگر میان خود و شیطان و لشکریانش قرار دهید، زیرا شیطان از هر گروهی لشکریان و یارانی سواره و پیاده دارد.» پس خضوع و خشوع در مقابل پروردگار عالمیان، همان طاعت و بندگی خالصانه در مقابل ذات اقدس اوست که ما نیز در این روز از خداوند می‏خواهیم به ما عبادت و اطاعتش را همراه با خضوع و خشوع نصیب کند.

و اشْرَحْ فیهِ صَدْری بإنابَةِ المُخْبتینَ بأمانِکَ یا أمانَ الخائِفین

در بخش دیگر این دعا می‏خوانیم: «و اشرح فیه صدری بانابه المخبتین بامانک یا امان الخائفین» یعنی «و بگشا سینه‏ام را در آن، به بازگشت دلدادگان؛ به حق امان‏بخشی خود ای ایمنی دل‏های ترسان.»

حال سؤال این است که منتخبین چه کسانی هستند؟ در دعای این روز نکته اساسی که به آن تأکید شده است، خضوع و خشوع و فروتنی در مقابل ذات اقدس پروردگار است به‏طوری‏که در این روز از خداوند درخواست می‏کنیم آنچه را که در صفات و اعمال خالصان و خاشعان و فروتنان وجود دارد، نصیب ما کند، اما در اینجا می‏خواهیم بدانیم مخبتین به چه معناست؟

مخبتین به‏معنای فروتنان است، آن هم فروتنانی که فروتنی آنان فقط در مقابل پروردگار جهان و جهانیان است، حال شاید بایستی سؤال کرد که فروتنان چه کسانی هستند؟ که در جواب باید بگوییم فروتنی یکی از صفات بارز مؤمنان تقواپیشه است که شب و روز خود را به تقوا و پرهیزکاری می گذرانند.

چنان‏چه حضرت علی (ع) درمورد صفت و نشانه یک پرهیزکار فرمودند: «در دین‏داری، نیرومند و نرم‏خو و دوراندیش است؛ دارای ایمانی پر از یقین؛ حریص در کسب دانش؛ با داشتن علم، بردبار؛ در توانگری میانه‏رو؛ در عبادت فروتن؛ در تهی‏دستی آراسته؛ در سختی‏ها شکیبا؛ در جست‏وجوی کسب حلال؛ در راه هدایت شادمان و پرهیزکننده از طمع‏ورزی است.»

با توجه به فرموده آن بزرگوار درمی‏یابیم که مخبتین همان پرهیزکاران هستند که شب و روز خود را به ذکر و یاد خداوند به پایان می‏برند که ما نیز در این روز از خداوند می‏خواهیم شرح صدری را که پرهیزکاران و فروتنان دارند، به ما نیز عطا کند.