حضور در مدار 10 درجه و «دست بلند دریایی»

گفتار زیر از امیر سرتیپ دوم نامی، رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح ج.ا.ا است كه به تشریح اهمیت خلیج فارس، دریای عمان و نیز تأثیر حضور جمهوری اسلامی ایران در آب‌های آزاد پرداخته است.

http://farsi.khamenei.ir/image/ver2/li_star_2.gif عبور از دریاهای خانگی
در دنیای امروز دریاها یا آب‌ها، به ویژه آب‌های بین‌المللی، نقش بسیار ارزشمندی در تأمین امنیت جهانی و كسب قدرت دارند. در حقیقت آن كسی كه بیشتر به دریا تسلط دارد، به همان اندازه دارای قدرت است. خوشبختانه امروزه جمهوری اسلامی ایران با فرمان فرماندهی معظم كل قوا، نگاه‌ خود را از دریاهای خانگی كه همان خلیج فارس و دریای عمان باشد، به دور دست برده كه این نشان‌دهنده‌ی حضور جمهوری اسلامی ایران در ایفای نقش بین‌المللی است.

از سال 1928 كه پرتغالی‌ها وارد خلیج فارس شدند، بحث ژئواستراتژیك، ژئوپلتیك، ژئواكونومیك یا هیدروپلتیك مطرح نبود اما وقتی از فرمانده‌ی آن‌ها سؤال كردند كه چرا وارد این منطقه شدید؟ گفت: هر كس این‌جا را داشته باشد، در حقیقت قدرت برتر جهانی است. بعد از سه دهه كه این‌ها بودند، هلندی‌ها وارد شدند و نزدیك به سه دهه آن‌جا مستقر شدند. بعد اسپانیایی‌ها وارد شدند و نزدیك به دو دهه و نیم حضور داشتند. پس از آن انگلیسی‌ها وارد شدند و حدود سه قرن یا كمی بیشتر در این منطقه حضور داشتند. الآن نزدیك به هفتاد سال است كه آمریكایی‌ها در منطقه حضور دارند. حضور این كشورها نشان می‌دهد كه این منطقه می‌تواند قدرت‌آور باشد.

خلیج فارس، یك دریای ویژه است؛ منحصر به فردترین دریای جهان است. در این دریا علاوه‌بر بحث ژئواستراتژی، بحث ژئوپلتیك و ژئواكونومیك هم مطرح است. 63/7 درصد انرژی جهان، اعم از نفت و گاز، در این منطقه وجود دارد. الآن بحث جدیدی نیز به آن اضافه شده و آن بحث «هیدروپلتیك» است. كشورهای خاورمیانه با یك بحران كم‌آبی، به ویژه آب شیرین، روبه‌رو هستند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان پرآب‌ترین كشور دارای آب شیرین در خاورمیانه مطرح است.

الآن كشورهای حاشیه‌ی جنوب خلیج فارس برای تأمین آب خودشان روزبه‌روز با بحران بیشتری مواجه می‌شوند. آن‌ها روزانه حدود 4/2 دهم میلیارد متر مكعب، آب را از خلیج فارس می‌كِشند و آب شیرین‌ آن را استحصال می‌كنند و مجدداً نمك‌ آن را به دریا برمی‌گردانند. اگر در طول یك دهه‌ی اخیر بررسی كنیم، چیزی حدود 9/2 دهم ای‌سی آب نسبت به قبل افزایش پیدا كرده است كه این برای محیط زیست و دریا بسیار خطرناك است و كلاً در آینده‌ی نه چندان دور، دریا را با بحران مواجه می‌كند. به همین صورت به دنبال استحصال آب از عمق خلیج فارس هستند. این هم بحث جدیدی است كه به سایر مباحث مرتبط با خلیج فارس اضافه شده است. الآن آمریكایی‌ها به دنبال یافتن آب برای عربستان به ویژه در 50 كیلومتری غرب بحرین هستند. مهم‌تر از این بحث، چك‌پوئینت جهان است كه مهم‌ترین چك‌پوئینت جهان، تنگه‌ی هرمز قلمداد شده است.

http://farsi.khamenei.ir/image/ver2/li_star_2.gif دریای عمان و اهمیت دفاع از دور
پس از خلیج فارس وارد دریای عمان می‌شویم. دریای عمان دارای مواهب خدادادی بی‌شماری است. این دریا به عنوان حیاط جمهوری اسلامی ایران مطرح است. در زیر این دریا هم انرژی بسیار زیادی وجود دارد و با توجه به چینش عمق خلیج فارس كه این چینش تا قسمت مركزی دریای عمان پیش رفته است، نفت و گاز در آن منطقه هم وجود دارد. استخراج نفت و گاز در دریای عمان، یك سری امكانات و تجهیزات نویی را طلب می‌كند. چون استخراج نفت یا گاز از دریاهای عمیق، هزینه‌ی زیادی دارد. این مشكلات در خلیج فارس به عنوان یكی از دریاهای كم‌عمق وجود ندارد. در تمام دنیا استخراج نفت یا گاز، برای هر بشكه حدود 15 تا 20 دلار هزینه دارد. این رقم در خلیج فارس به 2 تا 3 دلار می‌رسد.

از ویژگی‌های دیگر این منطقه، تمركز نفت در مركزیت جهان است؛ یعنی این نفت را می‌توان به راحتی و بلافاصله پس از استخراج، از این منطقه به مناطق مصرف منتقل كرد. حركت از تنگه‌ی مالاكا به ژاپن، كره و چین و از طریق كانال سوئز به كشورهای اروپایی آغاز می‌شود. چنین شاخصه‌ی جغرافیایی در هیچ كجای جهان، حتی در جاهایی كه می‌توانند نفت فراوانی داشته باشند، پیدا نخواهید كرد.

در بحث دریای عمان، اهمیت دفاع از دور برای ما مطرح است كه هم امنیت خلیج فارس و هم امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تأمین می‌كند. دشمن ما در چند دهه‌ی گذشته، دشمنی با توان یا قدرت دریاپایه بوده است. بنابراین برای دشمنی كه دارای قدرت دریاپایه است، امكانات مقابله با آن یا دفاع در مقابل این دشمن هم باید دریاپایه باشد. نگاه فرماندهی كل قوا در پرداختن به تجهیزات مدرن دریایی، به ویژه شناورها كه نقش بسیار عمده‌ای دارند، در همین راستا است. امروزه این پیوستگی خلیج فارس و دریای عمان به ما این‌گونه دیكته می‌كند كه برای دفاع از این دریاها باید حضوری فراتر از این منطقه داشته باشیم. در حقیقت همان «دست بلند» كه حضرت آقا فرمودند و حضور امروزه تا دهانه‌ی ورودی دریای احمر و حتی زیر مدار 10 درجه را شامل می‌شود.

http://farsi.khamenei.ir/image/ver2/li_star_2.gif دست بلند دریایی
اقیانوس هند، آب‌های نیم‌كره‌ی شمالی و نیم‌كره‌ی جنوبی یا مناطق شرقی و غربی جهان را به هم وصل می‌‌كند. امنیت اقیانوس هند به سه نكته‌ی مهم بستگی دارد. اقیانوس هند سه شاخك دارد كه امنیت اقیانوس هند، به این شاخك‌ها بستگی دارد. امنیت این سه شاخك به حضور فعال در اقیانوس هند نیاز دارد. مهم‌ترین این سه شاخك، خلیج فارس و دریای عمان هستند. شاخك‌های بعدی، دریای احمر و تنگه‌ یا آب‌راه مالاكا است. دشمن برای این‌كه بتواند حضور فعالی در خلیج فارس داشته باشد، اول از اقیانوس هند شروع كرده است. جزیره‌ی نیوگارسیا مهم‌‌ترین پایگاه استراتژیك آمریكا است كه تسلیحات استراتژیكی آن هم در این پایگاه است، مثل هواپیماهای بی‌1، بی‌52 و بی‌2. حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه‌‌ی مدار 10 درجه‌ی اقیانوس هند، در حقیقت ما را از یك قدرت منطقه‌ای به یك قدرت فرامنطقه‌‌ای تبدیل كرده است.